Beeld van de schepping

Heb je ooit een tekening gemaakt van de schepping, van de wereld die ons omringt? Nee, niet met potloden op papier, maar voor je innerlijke oog. Als je wilt, sluit dan je ogen voor een moment en schilder jouw beeld van de ontwakende natuur in de lente: schilder de zon en de wolken, de bloemen en de bomen, de vogels en de vissen, jij en ik.

Misschien is het plaatje voor je ogen geworden zoals we het van onze kinderen kennen: eenvoudig, gestructureerd, de zon in de linkerbovenhoek, een paar wolken ernaast, een bloem, een boom, een kat en een mens naast elkaar. De bloem heeft de grootte van een mens, soms overtreft hij hem zelfs. Bij sommigen vliegt er nog een vlinder of een vogel door het beeld.

Psalm 104 "Heer, hoe zijn uw werken zo groot en zo veel! U hebt ze allemaal geordend, en de aarde is vol van uw goederen", en het zonnelied van Franciscus van Assisi nodigt ons uit om een stralend beeld te schilderen van de schepping die ons omringt. En waar wij kijken, ontdekken wij de vrolijke maand mei. Weelderige groei, geurige seringen, zingende vogels maken onze zintuigen blij en vrij. Alleen maar zonneschijn overal?

We weten allemaal dat dit niet het geval is. Er zijn dagen dat de hemel bewolkt is, en dat er geen straaltje zonlicht door het sombere grijs boven ons breekt. De wereld is niet zo eenvoudig en zonnig als het plaatje dat ik schetste - en het leven is dat al helemaal niet.

Als verlichte mensen van de 21e eeuw hebben we een groot deel van de complexiteit van de onderlinge relaties ontcijferd - tot en met de genetische informatie, de genen van planten, dieren en mensen, we weten er nu alles van.
Er gaat geen dag voorbij zonder een persbericht met informatie over wat onderzoekers op het gebied van biologie, genetische manipulatie en geneeskunde voor nieuws hebben ontwikkeld. Gisteren was er sprake van "gen-gras": plantgeneticus Russell McInnes van het Research Centre for Molecular Plant Breeding in Perth heeft gras zo gemanipuleerd dat de stengels veel geleidelijker groeien. Bovendien bleek dit gras resistent te zijn, waardoor het onderhoud van het gazon in voetbalstadions of op dergelijke golfterreinen veel gemakkelijker wordt en veelvuldig grasmaaien tot het verleden behoort.

Het apparaat dat voor deze genetische manipulatie wordt gebruikt, wordt een genenkanon genoemd. Piepkleine gouden bolletjes Ze gebruiken piepkleine gouden bolletjes kanonnenvoer, omhuld met de overeenkomstige erfelijke stof en in de stengels geschoten.
Op een gouden ondergrond hoopt men een andere ontwikkeling tegen te komen: Zaadbedrijven kweekten zaad dat zich niet kan voortplanten. Dit betekent dat boeren, wanneer zij de ingezaaide maïs of tarwe oogsten, niet langer hun eigen zaad van de oogst kunnen produceren en elk jaar nieuw zaad moeten kopen. Op die manier kunnen de zaadbedrijven hun jaarlijkse omzet veiligstellen en hoeven zij niet langer te vrezen dat de boeren hun eigen zaden zullen gebruiken, in de ontwikkelingslanden.
En afgelopen zondag, vanwege de tijd van aanbidding, kwam er een bericht naar buiten dat een Amerikaanse neuroloog God in de menselijke hersenen heeft gefotografeerd. Met een speciale techniek heeft hij veranderingen gefotografeerd in de achterste cortex van mensen die in gebed of meditatie waren. Deze veranderingen zouden de ruimtelijke en temporele waarneming en daarmee een gevoel van oneindigheid moeten opheffen. Neuroimaging is het onderzoeksgebied dat erop gericht is God zichtbaar te maken als een biologisch fenomeen in de hersenschors van ieder mens.

Gras, dat niet meer groeit, zaden die zich niet meer kunnen voortplanten, God, die zichtbaar gemaakt kan worden als een biologisch systeem in de hersenschors van de mens. Ik zou de reeks voorbeelden kunnen voortzetten rond embryo-onderzoek, de ontwikkeling van stamcellen en nog veel meer. De wetenschap van de 21e eeuw beeldt de schepping uit in andere beelden dan "alleen de zon en de wolken, een bloem, een dier, een boom en een mens".
Wat te denken van de beelden die we enkele minuten geleden tekenden, die gekenmerkt werden door "Heer, wat zijn uw werken groot en zo veel! U hebt ze allemaal geordend, en de aarde is vol van uw goederen" en "Laudato si o mi signore"? Worden deze beelden van de wereld van gisteren vervangen door het beeld van de wetenschap van vandaag? Hebben gentechnologie en geneeskunde bewezen dat de mens de kroon op de schepping is?
Het hangt ervan af wie de pen in de hand heeft wanneer een schilderij wordt gemaakt.

Laten we eens kijken naar de wetenschapper: Wetenschappers presenteren ons de beelden van wat zij hebben onderzocht, d.w.z. de beelden van hun eigen daden. Groot zijn deze beelden, reusachtig in hun uitwerking. Zij grijpen zo in in de schepping en in ons leven, dat bij menigeen de angstige vraag opkomt: Waar zal dit alles toe leiden? Tot welke daden zal de mens in staat zijn?

Laten we eens kijken naar de gebeden van de 104e Psalm: Hij schetst geen beeld van zijn eigen daden, maar mengt zich in wat hij waarneemt buiten zijn eigen cortex. Hij houdt zich bezig met het loven van de Schepper (en niet zijn eigen glorie): "Loof de Heer, mijn ziel! Heer mijn God, U bent zeer glorieus; U bent mooi en versierd. Licht is uw kleed dat u draagt. U legt de hemel uit als een tapijt, u bouwt uw kamers boven het water."

Afgelopen vrijdag hield bondspresident Johannes Rau de traditionele Berlijnse toespraak over "Komt alles goed? Voor de vooruitgang van de mensheid". Hij erkent de grote successen van de wetenschap, die heeft bijgedragen aan alles wat ons leven vandaag gemakkelijker en langer heeft gemaakt. Maar hij vraagt ook: "Wat is goed voor de mens?" Het antwoord op deze vraag, zegt Johannes Rau, "kunnen we alleen vinden als we onze eigen ethische principes voor ons persoonlijk leven en voor het samenleven van mensen plannen, respecteren en naleven.

Ethische principes bepalen de grenzen waarbinnen wij opereren. Wij kennen ze als de tien geboden als rechten van de mens - of ook als de eisen van milieubescherming om de schepping in stand te houden.
Johannes Rau roept de wetenschap op deze oeroude beginselen en waarden niet te privatiseren, maar in wetenschap en onderzoek te integreren, zodat wij geen "gevangenen worden van een vooruitgangsconcept dat de volmaakte mens als maatstaf heeft".

Wij denken allemaal dat deze eisen noodzakelijk zijn. Iemand heeft het in het openbaar gezegd.

Maar we moeten ook nog eens naar onze eigen beelden kijken.

Ethische principes plaatsen ook onze beelden in een gemeenschappelijk kader, ze geven de beelden een relatie tot elkaar. We kennen de gaven die relaties duurzaam maken: Liefde, vergevingsgezindheid, vriendelijkheid, zachtmoedigheid, vrede en vreugde.

Laten we nu nog eens kijken naar ons eenvoudige beeld van de schepping: een wolk, een zon, daaronder een bloem, een boom, een kat en een mens. De bloem kan groter zijn dan de mens.
Deze eenvoudige afbeelding raakt ons omdat zij de vreugde uitdrukt van een kind of onze eigen vreugde in het schilderen. Het raakt ons omdat het onze liefde voor de natuur weerspiegelt. Waar wij deze waarden, liefde, vergevingsgezindheid, vriendelijkheid, zachtmoedigheid, vrede en vreugde toelaten in onze dagelijkse bezigheden en ons werk, plaatsen wij ons met ons eigen beeld in het brede kader van de goede goddelijke krachten die het leven dragen - en die vandaag nog hoop geven voor het scheppen van morgen.

Impressum       Privacy     Afbeeldingen: www.pixabay.com